CV-ketel, warmtepomp of stadverwarming? Een houten vloer voelt zich overal thuis!
Nu CO2-reductie en duurzaamheid een steeds grotere rol spelen bij de bouw van woningen, is het gebruik van duurzame materialen en warmte-win installaties standaard. Hout haalt CO2 uit de lucht en slaat dat op en is een duurzame vloer. Eigenlijk net als een warmte-win installatie een duurzaam alternatief is voor een CV-ketel.
Voor de houten vloer maakt het niet uit of de verwarming wordt aangestuurd door een warmtepomp of door een andere verwarmingsinstallatie zoals een cv-ketel of stadsverwarming. Sterker nog, hout biedt voordelen ten opzichte van andere vloeren. Dit blijkt uit het recent verschenen onderzoeksrapport Warmtepompen en parket.
Het onderzoek is uitgevoerd, in opdracht van Stichting Promotie Houten Vloeren, door ing. Ruud Verbraak, zelfstandig adviseur duurzame installatietechniek. Zijn conclusies worden gedeeld door installateurs. Ruud Verbraak studeerde installatie- en koudetechniek en heeft sinds 1983 gewerkt in de installatiebranche. Hij heeft veel ervaring met onder meer vloerverwarming en vloerkoeling en warmtepompen.
We lichten graag in hoofdlijnen de conclusies uit het rapport in dit artikel toe. Via de website vloerverwarmingenparket.nl kan je het rapport downloaden.
Vaak wordt gedacht dat een tegel,- pvc,- laminaat,- of gietvloer het meest optimaal is bij vloerverwarming vanwege de lage warmteweerstand. Hierdoor vindt een snelle overdracht plaats van warmte waardoor de ruime sneller opwarmt. Maar, door die lage warmteweerstand koelt deze vloer ook weer sneller af als de verwarming is afgeslagen. Bij lichamelijk contact met de afgekoelde vloer wordt de warmte uit ons lichaam sneller op de vloer overgedragen en naar de constructie afgevoerd, waardoor de vloer onbehaaglijk koud kan aanvoelen.
Juist in voor- en naseizoen kunnen onder invloed van zoninstraling en de hoge mate van isolatie in nieuwbouwwoningen de ruimtes lang op de gewenste temperatuur blijven. De vloerverwarming zal dan afslaan. Een vloerafwerking met lage warmteweerstand zal dan sneller te koud aanvoelen en dus eerder comfortklachten geven. Hiermee mag geconcludeerd worden dat voor de comfortbeleving een vloerafwerking met hogere warmteweerstand gunstiger is.
Houten vloeren op een vloer met vloerverwarming heeft ten opzichte van vloeren met een lage weerstand het voordeel dat er tijdens verwarmen, door de hogere warmteweerstand van het hout, meer energie in de constructie gebufferd wordt.
Als door een warmtepomp via vloerleidingen energie in de vloer wordt gebracht dan wordt een gedeelte van deze energie nuttig aan de ruimte afgegeven 1, wordt een gedeelte in de vloermassa opgeslagen (geaccumuleerd) 2 en gaat een gedeelte onnuttig aan de onderzijde van de vloer verloren 3, bijvoorbeeld naar de onverwarmde kruipruimte.
De som van deze drie energiestromen is exact gelijk aan de energie die door de warmtepomp is toegevoerd. Stopt de warmtepomp met de energietoevoer dan zal een deel van de geaccumuleerde warmte alsnog de woning in stromen 4 en zal tevens nog een deel van de geaccumuleerde warmte verloren gaan 6. Hiermee zal de vloermassa weer afkoelen 5.
De hoeveelheid energie 1 die een vloer afgeeft met lage weerstand is hoger dan bij een afwerking met hout. Daarentegen is de hoeveelheid energie die in de vloer geaccumuleerd wordt 2 bij hout weer groter.
Tip: doordat je houten vloer de warmte buffert kun je zelf de consumptie van de energie gaan reguleren, dus bijvoorbeeld de warmtepomp aanzetten op het moment dat de zon schijnt en je zonnepanelen de energie opwekken. Dat is een mooie win/win.
Dit is vooral bij goed geïsoleerde woningen gunstig want voor de levensduur en het rendement van de warmtepomp is het gewenst dat de compressor zo min mogelijk schakelingen maakt. Dus wanneer een warmtepomp is ingeschakeld dan moet deze zo lang mogelijk – nuttig - ingeschakeld blijven. En schakelt de warmtepomp uit dan moet deze ook zo lang mogelijk uitgeschakeld blijven. Door de hogere warmteweerstand van het hout zal de ruimte iets trager opwarmen, zal de warmtepomp daardoor langer in bedrijf blijven en wordt er tegelijkertijd meer energie in de vloermassa opgeslagen. De vloer gaat veel meer als extra buffer fungeren dan bij een vloerafwerking met lage warmteweerstand. Toepassen van een houten vloer heeft dus direct een positieve invloed op het aantal starts en stops van de warmtepomp.
Vloerkoeling
Wordt de warmtepomp ook ingezet om de ruimte via de vloer te koelen dan wordt het gekoelde water meestal begrensd op een temperatuur van 18°C. Bij toepassen van een houten vloer zal de vloeroppervlaktetemperatuur iets hoger liggen dan bij een steenachtige afwerking, waardoor condensvorming minder snel zal optreden. Ook beschikt hout over de eigenschap om enige mate van vocht te kunnen absorberen. Wanneer de ruimte voldoende geventileerd wordt zal eventueel condens bij dalende luchtvochtigheid weer snel verdwijnen, nog voordat hierdoor schade kan ontstaan.
Naarmate de ruimtetemperatuur oploopt zal de steenachtige vloer meer koelvermogen geven, echter gedurende nachtelijke uren is het koelvermogen van steenachtige vloer en hout nagenoeg gelijk. Door het kleine koelvermogen zal de vloerkoeling tijdens de warme zomermaanden lang achtereen ingeschakeld blijven en heeft de keuze van de vloerafwerking nagenoeg geen invloed op de te behalen ruimtetemperatuur.
Voor warmtepompen met bronsystemen wordt altijd gesteld dat een maximaal koelvermogen nodig is om de bronnen te regenereren en ’s winters weer voldoende energie uit de bron gehaald kan worden voor verwarming. Echter zien we in de huidige nieuwbouwwoningen door de hoge mate van isolatie het aantal uren voor verwarmen steeds verder afnemen, terwijl het aantal uren dat de koeling ingeschakeld wordt sterk toeneemt. Hiermee wordt het in balans houden van de bron gemakkelijker. De afname van het koelvermogen door de toepassing van hout is over een etmaal gezien dermate klein dat dit geen belemmering mag zijn om dit in combinatie met een warmtepomp met bronsysteem te mogen toepassen.
Hoofdconclusie rapport ‘Warmtepompen en parket’
Hout heeft een hogere warmteweerstand dan andere soorten vloeren. Dit heeft echter geen negatieve invloed op het verwarmen en koelen van een woning en zijn er geen hogere energieverliezen door de geïsoleerde gebouwconstructie meetbaar. Daarentegen kan dit een positieve bijdrage leveren op het rendement en levensduur van een warmtepomp en worden de verwarmde ruimtes langer als comfortabel ervaren.